Ringeraja.rs koristi "kolačiće" u cilju pružanja boljeg korisničkog iskustva, praćenja posećenosti i prikaza oglasa. Postavke prihvatanja kolačića podesite u vašem internet pretraživaču.
Ringeraja.rs je specijalizovani portal, namenjen budućim roditeljima, trudnicama i roditeljima predškolske dece.
Copyright 2008-2024
Danu media d.o.o. Beograd
Uvećanje trećeg krajnika
Dr Zoran Komazec, otorinolaringolog i audiolog, 16.4.2010
Sva deca se rađaju sa trećim krajnikom koji raste do uzrasta od oko 5-7 godina, da bi oko desete godine počeo da se smanjuje i potpuno nestaje. Ukoliko treći krajnik bude toliko velik da ispuni prostor u kome se nalazi počinju komplikacije.
|
/31
Adenoidne vegetacije, ili kako je to u narodu poznato – treći krajnik, predstavljaju limfno tkivo koje se nalazi iza nosa, a iznad nepca.
Treći krajnik čine zapravo tri krajnika koji su najčešće spojeni u jednu celinu, a uz dva ždrelna krajnika i jezični krajnik čine Waldeyerov limfatični prsten koji ima zadatak da se sve što udahnemo ili unesemo na usta obradi i prikaže našem imunološkom sistemu. Sva deca se rađaju sa trećim krajnikom koji raste do uzrasta od oko 5-7 godina, da bi oko desete godine počeo da se smanjuje i potpuno nestaje. Odrasle osobe nemaju treći krajnik. Ukoliko treći krajnik bude toliko veliki da ispuni prostor u kome se nalazi počinju da nastaju komplikacije.
Otežano disanje na nos
Uvećan treći krajnik otežava prolaz vazduha kroz nos i ždrelo do dušnika na taj način što zatvara zadnje nosne otvore (hoane), te dete diše na otvorena usta i hrče noću. Pri pregledu se uočava dete sa otvorenim ustima sa zbrisanim brazdama između nosa i usana. Veoma često treći krajnik dovodi i do oticanja sluznice nosa, što dodatno otežava disanje na nos.
Kod dece sa uvećanim trećim krajnikom javlja se i sleep apnea, odnosno dete tokom spavanja neko vreme prestane da diše i nakon 5-10 sekundi nastane čujan udah.
Disanjem na usta u dušnik i dušnice dovodi se nedovoljno pripremljen vazduh, jer nos inače pročišćava, zagreva i vlaži vazduh. Direktno udisanje vazduha kroz usta može da dovede i do češćih upala ždrela, krajnika, kao i do bronhitisa, najpre akutnog, a potom i hroničnog.
Ukoliko otežano disanje na nos potraje kod deteta će ostati visoko (gotsko) nepce jer je disanje na nos jedan od preduslova da se svod nepca koji je visok pri rođenju do predškolskog uzrasta spusti. Kod deteta sa gotskim nepcem očekuju se češće problemi sa srednjim uvom i nepravilan raspored zuba u gornjoj vilici.
Problemi sa srednjim uvom i sinusima
Ponavljane akutne upale srednjeg uva javljaju se često upravo kod dece koja imaju uvećan treći krajnik. Naime, u trećem krajniku se zadržavaju patogeni mikroorganizmi koji se potom preko Eustahijeve tube (čiji se otvor nalazi u blizini trećeg krajnika, koji ga obično prekriva - slika 2). Preko Eustahijeve tube mikroorganizmi dospevaju u srednje uvo, gde izazivaju upalu sluznice. Obično se upale srednjeg uva ređe javljaju nakon operacije trećeg krajnika.
Uvećan treći krajnik je jedan od razloga nastanka sekretornog otitisa koji je najčešći uzrok nagluvosti kod dece. Ovaj problem će biti posebno naknadno obrađen.
Kao srednje uvo i sinusi (šupljine u kostima lobanje) komuniciraju preko nosa sa spoljašnjom sredinom. Kod dece sa uvećanim trećim krajnikom i otokom sluznice nosa zatvaraju se nosna ušća sinusnih kanala što omogućava češće nastajanje upala sinusa. No, kako kod dece sinusi i nisu u potpunosti razvijeni ova komplikacija uvećanog trećeg krajnika javlja se znatno ređe od upala srednjeg uva i nagluvosti.
Sekrecija iz nosića i slivanje sekreta niz zadnji zid ždrela
Infekcija trećeg krajnika dovodi do sekrecije iz nosića i slivanja sekreta niz zadnji zid ždrela što je jedno od najupornijih stanja u pedijatrijskoj otorinolaringologiji. Roditelji dece koja idu u kolektiv ili dece čija braća i sestre pohađaju kolektiv bar ponekad su bili suočeni sa ovom tegobom. Slivanje sekreta niz zadnji zid ždrela dovodi do zakašljavanja tokom spavanja, a moguće i do ponavljanih bronhitisa. Sve to zajedno u znatnoj meri narušava kvalitet života dece i njihovih roditelja (česte posete lekaru, česta bolovanja, ispresecan san). Na žalost, treći krajnik se ponaša kao sunđer iz koga se neprestano cedi neki sadržaj koji je antibioticima moguće samo na neko vreme sanirati. Osim pregleda i eventualno načinjenog brisa i postupanja pro uputstvima lekara ovoj deci morate izvlačiti sekret iz nosića i to na taj način što ćete najpre detetu u nosić sipati nekoliko kapi fiziološkog rastvora ili morske vode (postoje brojni komercijalni preparati), a potom upotrebom usne pumpice (takođe postoji u apotekama) aspirirati sekret iz nosića. Ukoliko se ordinirajući lekar slaže nakon aspiracije sekreta mogu se ukapati kapi za nos.
Iz navedenog pregleda komplikacija trećeg krajnika može se zaključiti koje su to indikacije za operaciju:
- dugotrajno disanje na otvorena usta i otežano disanje na nos praćeno sleep apneom
- ponavljane upale srednjeg uva ili sinusa i nagluvost kod dece
- česti bronhitisi koji nastaju zbog slivanja sekreta niz zadnji zid ždrela
Operacija (Adenoidectomia) je rutinska, izvodi se u opštoj anesteziji, kratko traje i gotovo da nema komplikacija. Dete obično izlazi iz bolnice na dan operacije i nema bitnih ograničenja u smislu ishrane. Ponekad, izuzetno retko, dešava se produženo krvarenje iz operativne rane i tada je potrebno dete ponovo uspavati radi zaustavljanja krvarenja. Promena boje glasa biće uočljiva kod dece koja su imala veliki treći krajnik i uslovljena je promenom rezonatorskih karakteristika nosnog sprata ždrela.
Ako analizirate sliku položaja trećeg krajnika biće vam jasno da je tehnički nemoguće kiretažom odstraniti kompletan treći krajnik, odnosno da uvek ostaju mali delovi tkiva u koštanim džepovima. Iz tih ostataka tkiva može doći do ponovnog izrastanja trećeg krajnika. Recidiv se obično dešava ukoliko se operacija radi pre prve godine života, i u svakom slučaju nije toliko česta pojava.
Prava indikacija za operaciju vašem detetu će nakon operacije doneti vidno poboljšanje, a ako otežano disanje na nos ostane ili se ponovo javi u nekom periodu nakon operacije treba uzeti u obzir da se možda radi o nosnoj alergiji ili o recidivu trećeg krajnika.
Dr Zoran Komazec, otorinolaringolog i audiolog
Docent Medicinskog fakulteta u Novom Sadu
Docent Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju u Beogradu
Zaposlen na Klinici za bolesti uva, grla i nosa KC Vojvodine, Novi Sad
Stručni konsultant u Audio BM, Novi Sad
Klikni “Like” i dodaj svoj komentar na članak:
Neka tvoje dete bude glavni junak priče!
Da li možete da zamislite kakva je magija kad ubacite svoje dete u priču?
14
Da li možete da zamislite kakva je magija kad ubacite svoje dete u priču?
14
Zašto ne biste napravili svoju uskršnju ko...
Razmišljate o organizovanju uskršnjeg lova na jaja? Zašto ne bi deca prvo napravila sopstvene korpe.8
Razmišljate o organizovanju uskršnjeg lova na jaja? Zašto ne bi deca prvo napravila sopstvene korpe.
8
Zašto je važno da i deca učestvuju u farba...
Farbanje jaja jeste posao domaćice, ali ako u kući ima dece, obavezno im dozvolite da iskažu svoju kreativnost.7
Farbanje jaja jeste posao domaćice, ali ako u kući ima dece, obavezno im dozvolite da iskažu svoju kreativnost.
7
Dete vam premalo spava? Evo gde grešite!
Deca koja imaju tablet računare i ‘smart’ telefone u svojim sobama manje spavaju od one koja ih nemaju, pokazalo je najn...6
Deca koja imaju tablet računare i ‘smart’ telefone u svojim sobama manje spavaju od one koja ih nemaju, pokazalo je najn...
6
